Irak farklı etnik, dini ve mezhebi yapılara ev sahipliği yapan; tarihi binlerce yıl öncesine dayanan bir ülkedir. Irak’ın nüfusunu Araplar, Türkmenler, Kürtler ve Türkler oluşturmaktadır. Türkiye ve Irak’ın ortak kültürel değerleri söz konusu olduğunda bu detay önemlidir çünkü; Irak’ta özellikle Türkmenlerin, Kürtlerin ve Türklerin yaşıyor olması, Türkiye’de ve Irak’ta ortak bir kültüre sahip olan insanların yaşadığı anlamına gelmektedir. Irak’ın kültürünü oluşturan başlıca unsurlar Mezopotamya kültürü, İslam kültürü, geleneksel Arap ve Kürt kültürüdür. Bunlardan özellikle Mezopotamya, İslam ve Kürt kültürü, Türkiye’nin de genel kültür yapısını oluşturan unsurlar arasında yer almaktadır. Kısacası Irak ve Türkiye, aynı coğrafyada bulunan iki ülkedir. İki ülkenin nüfus ve coğrafi yapılarında ortak noktalar bulunması, kültürel değerleri arasında da benzerlikler ve ortak kültürel değerler bulunmasını ortaya çıkarır.

Irak’ta Yaşayan Türkmenler

Irak’ın nüfusunun önemli bir kısmını Türkmenler, bir diğer deyişle Irak Türkleri oluşturmaktadır. Osmanlı İmparatorluğu döneminde Anadolu’dan Irak’a askerler, tüccarlar ve memurlar getirilmişti. Irak’ta yaşayan Türkmenlerin çoğu da Anadolu’dan getirilen insanların torunlarıdır. Anadolu’dan Irak’a getirilen Türkmenler, Irak ve Türkiye’nin ortak kültürel değerlere sahip olmasını tetikleyen gruplardan biridir. Irak Türkmenlerinin çoğu Müslümandır ve Anadolu ile bağdaşan dilsel ve kültürel ögelere sahiptir. Müslüman Irak Türkmenlerinin çoğunluğunu Alevî ve Bektaşî Müslümanlar oluşturur. Bunun yanında Türkmenler laik insanlardır ve kuruluşundan beri Türkiye Cumhuriyeti’nin devlet-din meselesine dair sahip olduğu laik yorumu içselleştirmişlerdir. Irak Türkmenleri, dil konusunda da Türkiye ile benzerliklere sahiplerdir. İstanbul Türkçesi, Irak Türkmenlerinin lehçesinde etkiler barındırmaktadır. Öyle ki, lehçe söz dizimi bakımından komşu Türkçe lehçelerinden keskin farklarla ayrılır. Türkmen lehçesi sadece İstanbul Türkçesi ile değil, Kıbrıs ve Balkan Türkçesi ile de benzerlikler göstermektedir. Ayrıca Irak Türkmenlerinin yazı dili de, temelini İstanbul Türkçesi’nden almıştır ve yazılı dilinde modern Türk alfabesi kullanılmaktadır. 1930 yılında Türkçe, Kerkük ve Kifri’de bir azınlık dili olarak tanınmıştır ancak; 1972’de hükümet okullarda ve medyada Türkçe’nin kullanılmasına karşı bir yasak getirmiştir. Türkmen lehçeleri, 2005 yılına kadar da tanınmamıştır. O zamandan beri de Irak Türkmenleri birçok Türk okulu açmıştır ve Türk medyası, Türkmen lehçelerinin İstanbul Türkçesi özelinde standardize edilmesine ve gençlerin Türkçe dilini tercih etmelerine yol açmıştır.